Vô cảm là gì? Nguyên nhân, biểu hiện, tác hại của vô cảm
Vô cảm giống như một loại “dịch bệnh” ngày càng lây lan mạnh hơn, đặc biệt ở những người trẻ hiện nay. Người vô cảm chỉ biết đến mình, chẳng còn ai giúp đỡ nhau, thứ gọi là “tình cảm, tình thân” sẽ chẳng còn tồn tại. Bài viết sẽ làm rõ vô cảm là gì cũng như các vấn đề xoay quanh tình trạng này.
Vô cảm là gì?
Hiểu một cách đơn giản nhất, “vô” có nghĩa là không, còn “cảm” có nghĩa là cảm xúc. Vô cảm nghĩa là người không có cảm xúc, thờ ơ và không quan tâm đến những người khác hoặc những vấn đề xảy ra xung quanh. Những người này thường chỉ quan tâm đến bản thân họ, không có cảm xúc gì trước những nỗi đau, sự khó khăn của người khác, kể cả khi đó là người thân của họ.
Cần hiểu rằng “vô cảm” có thể bao hàm cả “lạnh lùng” tuy nhiên không phải người nào trông “lạnh lùng” cũng vô cảm. Người có tính cách lạnh lùng thường không thích thể hiện ra cảm xúc nhưng họ lại có một trái tim ấm áp, luôn biết quan tâm và giúp đỡ người khác. Trong khi đó, người vô cảm luôn dửng dưng trước mọi vấn đề và hầu như không có ý định giúp đỡ bất kỳ ai.
Về cơ bản, vô cảm không phải là bệnh mà nó chỉ là một trạng thái cảm xúc và thái độ của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, sự thờ ơ có thể gây ra rất nhiều hậu quả cho cá nhân, gia đình và xã hội.
Trước sự phát triển của nền kinh tế thị trường, sự thờ ơ của mọi người đã sâu đến mức đáng kinh ngạc. Nếu trước đây, sự vô cảm chỉ ảnh hưởng đến một cá nhân thì nay sự thờ ơ, lãnh cảm đã xảy ra ở cả một tập thể.
Xem thêm: Thờ ơ là gì? Biểu hiện, tác hại của sự thờ ơ trong cuộc sống
Nguyên nhân vô cảm là gì?
Theo các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng này và được chia thành 3 nhóm sau:
Từ chính bản thân người đó
Sự vô cảm có thể bắt nguồn từ chính bản thân của mỗi người. Nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Lối sống ích kỷ, và thực dụng và ít đồng cảm với nỗi đau, sự mất mát của người khác.
- Chứng kiến sự vô cảm của người khác, không có chính kiến riêng nên dẫn đến thái độ và cảm xúc tương tự.
- Nhiều người trở nên chai sạn bởi, mất niềm tin vào cuộc sống vì liên tục bị tổn thương, lừa dối.
- Tính tình nhút nhát, luôn thu mình lại và thiếu dũng khí nên lo sợ việc giúp đỡ nạn nhân có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng của mình. Dần dần họ mất đi sự đồng cảm và trở nên lạnh lùng, vô cảm hơn.
Nguyên nhân từ gia đình
Cách nuôi dạy của gia đình ảnh hưởng rất lớn đến nhân sinh quan và tính cách của mỗi người. Vì vậy, thái độ vô cảm còn có thể xuất phát từ gia đình, điển hình như:
- Phương pháp nuôi dạy con cái không đúng cách dẫn đến sự vô cảm, thờ ơ…
- Gia đình không có lối sống chuẩn, cha mẹ ích kỷ, thờ ơ, thiếu cảm thông với người khác.
- Gia đình không quan tâm đến con cái dẫn tới việc trẻ không được nuôi dạy, giáo dục đúng cách. Nếu như không có sự hướng dẫn của gia đình, trẻ rất dễ nảy sinh ra những thói quen xấu và hình thành nên sự thờ ơ, lãnh cảm với xã hội.
- Cha mẹ chỉ chú trọng đến việc học, không dạy dỗ con những đức tính tốt như quan tâm đùm bọc, chia sẻ, đồng cảm với những người xung quanh. Khi không được trau dồi những đặc điểm này, trẻ có thể trở nên thờ ơ và không thể hiểu được nỗi đau của người khác.
- Cha mẹ nuông chiều, thỏa mãn yêu cầu của con cái một cách vô điều kiện khiến cho trẻ trở nên ích kỷ, chỉ biết nhận mà không biết cho.
Ảnh hưởng của xã hội
Trong những năm gần đây, thái độ vô cảm đang lây lan rất nhanh, chủ yếu là học sinh, sinh viên đại học và giới trẻ. Ngoài nguyên nhân do bản thân và gia đình, tình trạng này còn bắt nguồn từ các yếu tố xã hội như:
- Sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội góp phần rất lớn vào việc lan truyền những thái độ vô cảm. Hầu hết bạn trẻ đều có xu hướng chú trọng đến những giá trị vật chất mà quên mất việc nuôi dưỡng tâm hồn và hướng mình đến những điều tốt đẹp.
- Nhiều người thành công sớm trở nên tự cao kiêu ngạo, tự đại và thiếu sự đồng cảm với những người xung quanh.
- Trong tình hình bùng nổ thông tin như hiện nay, nhiều bạn trẻ chạy theo lối sống của một số nhân vật có thế lực mà lại quên đi những giá trị đạo đức truyền thống.
Xem thêm: Vô tâm là gì? Biểu hiện, cách ứng xử với người vô tâm
Biểu hiện của vô cảm là gì?
Người vô cảm là người như thế nào? Dưới đây là những biểu hiện điển hình của sự vô cảm:
- Thờ ơ, bàng quan, lãnh cảm, không có cảm xúc với mọi vấn đề xung quanh cuộc sống.
- Thiếu sự đồng cảm với sự đau khổ, khó khăn của mọi người và muôn loài xung quanh.
- Hời hợt trong mối quan hệ giữa người với người, người với vật hoặc với mọi vấn đề xung quanh
- Thấy người tốt bị ức hiếp thì không bảo vệ, thấy kẻ ác làm điều xấu cũng không lên tiếng.
- Chỉ đề cao lợi ích bản thân.
- Luôn cảm thấy trống rỗng, mất cảm xúc với tất cả mọi thứ, kể cả bản thân.
- Khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ, cũng không biết lắng nghe hay giúp đỡ người khác
- Không có ý định giúp người khác, cho rằng đó không phải việc của mình. Sợ phiền hà nên cũng thường bỏ qua kể cả khi có người cầu xin sự giúp đỡ trước mặt.
- Có thể làm tổn thương những người xung quanh bằng những lời nói độc địa, vô cảm.
- Cảm thấy gượng gạo mỗi khi nói chuyện với người khác, thấy lạc lõng khi đến những nơi đông người.
Tác hại của vô cảm
Nếu giữa con người và con người mà không biết quan tâm đến nhau mà chỉ biết nghĩ đến cá nhân mình sẽ khiến xã hội khủng hoảng. Một xã hội không có sự liên kết, chỉ có sự ích kỷ thì không thể nào phát triển được, cuộc sống sẽ ngày càng lạc hậu.
Sự vô cảm cũng khiến con người ngày càng trở nên cách xa nhau hơn, xã hội dần mất đi tính cộng đồng, ai cũng chỉ chăm chăm vào bản thân mình. Thật đáng buồn khi hiện thực vẫn xảy ra sự vô cảm, thấy người gặp tai nạn mà không giúp đỡ hoặc thậm chí còn ăn trộm đồ của những người bị tai nạn. Hay việc một người dùng chính lời nói, ngôn từ của mình để hủy hoại người khác.
Hy vọng với những chia sẻ trên đây đã giúp bạn trả lời cho câu hỏi vô cảm là gì? Vô cảm thực sự là một vấn đề lớn với mọi người và xã hội vì vậy ta cần loại trừ nó. Ngoài việc trau dồi nhân cách của chính bản thân mình, bạn cũng nên quan tâm đến những người xung quanh để xây dựng một tập thể lành mạnh, đoàn kết.