Từ ghép là gì có mấy loại? Phân biệt từ láy và từ ghép
Từ ghép là từ loại quan trọng và được sử dụng phổ biến trong tiếng Việt. Tại bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn về khái niệm từ ghép là gì, các từ ghép là gì và vd liên quan? Cách để bạn nhận biết từ ghép và một số thông tin liên quan đến nó.
Từ ghép là gì?
Chúng ta đã được học danh từ ghép là gì ở môn tiếng Việt lớp 4, lớp 5, lớp 6, lớp 7. Hiểu một cách đơn giản, từ ghép là những từ được cấu thành nhờ cách ghép các tiếng lại với nhau, các tiếng được ghép sẽ có quan hệ với nhau về nghĩa.
Ví dụ: quần áo => cả hai từ quần và áo đều mang nghĩa về trang phục, ăn mặc.
bông hoa => cả hai từ bông và hoa đều có nghĩa về loài thực vật.
Công dụng của từ ghép
Tác dụng của từ ghép đó là giúp người sử dụng dễ dàng biểu đạt ra các ý kiến của mình và là một công cụ quan trọng để chúng ta xác định nghĩa của các từ trong cả văn viết và văn nói một cách chính xác, làm cho câu văn trở nên logic hơn về cả yếu tố nội dung và hình thức.
Xem thêm: Từ đơn là gì, từ phức là gì? Phân biệt từ đơn và từ phức
Phân loại từ ghép
Sau khi đã hiểu rõ từ ghép là gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem có mấy loại từ ghép.
Dựa vào mối quan hệ về ngữ nghĩa của các âm tiết, từ ghép được chia thành hai loại là từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ:
Từ ghép đẳng lập
Đây là loại từ ghép có các âm tiết giống nhau về mặt ngữ pháp, không phân âm tiết chính và âm tiết phụ. Tuy chúng giống nhau về mặt ngữ pháp nhưng các âm tiết ghép vẫn nằm trong phạm trù ngữ nghĩa hoặc là có mối liên hệ với nhau.
Ví dụ: Ăn uống là một từ ghép đẳng lập, vì âm tiết “ăn” và âm tiết “uống” không phân âm tiết chính, phụ thuộc nhau về mặt ngữ pháp và cả hai âm tiết phụ và hai âm tiết “ăn” và “uống” đều thuộc cùng phạm trù ngữ nghĩa.
Từ ghép chính phụ
Từ ghép chính phụ là từ ghép mà có một âm tiết chính và một âm tiết phụ. Khi đó, âm tiết phụ sẽ bổ sung thêm nghĩa cho âm tiết chính.
Để hiểu rõ từ ghép chính phụ là gì, chúng tôi sẽ cho ví dụ sau đây. Ví dụ: Hoa hồng là một từ ghép chính phụ. Trong đó từ “hoa” là âm tiết chính còn từ “hồng” là âm tiết phụ.
Nhìn chung, để dễ hiểu, bạn có thể phân biệt từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ dựa theo bảng sau đây:
| Điểm phân biệt | Từ ghép đẳng lập | Từ ghép chính phụ |
| Về quan hệ âm tiết | Sự liên kết giữa các âm tiết là như nhau (không phân biệt âm tiết chính và âm tiết phụ). | Sự liên kết không đồng đều giữa các âm tiết (có âm phụ và âm chính). |
| Về ngữ nghĩa | Hợp nghĩa (có nghĩa là nghĩa của từ ghép đẳng lập sẽ khái quát hơn nghĩa của các âm tiết tạo nên từ ghép đẳng lập)
Ví dụ từ “cô chú” là từ ghép đẳng lập. Nghĩa của từ “cô chú” cũng khái quát hơn so với nghĩa của các âm tiết “cô” và “chú”. |
Phân nghĩa (có nghĩa là nghĩa của từ ghép chính phụ sẽ hẹp hơn với nghĩa của âm tiết chính)
Ví dụ: “Tàu hỏa” đây là một từ ghép chính phụ, trong đó âm tiết chính là “tàu”. Nghĩa của từ tàu hỏa cũng hẹp hơn nghĩa của âm tiết “tàu”. |
Ngoài ra, từ ghép còn có thể được phân thành từ ghép tổng hợp và từ ghép phân loại.
– Từ ghép tổng hợp: Đây là các loại từ ghép cấu trúc thành, nó có nghĩa tổng quát hơn các từ cấu thành nó, thường nói về một danh từ, địa điểm hoặc hành động cụ thể nào đó.
Ví dụ từ ghép tổng hợp: Hoa quả, đây là một từ ghép tổng hợp bởi nó bao gồm nhiều loại hoa quả khác nhau.
– Từ ghép phân loại: Đây là các từ ghép mang một nghĩa cụ thể, xác định chính xác một địa danh, một hành động hay tên gọi nào đó.
Ví dụ: Bánh mì, đây là từ ghép phân loại dùng chỉ một loại bánh được làm từ bột mì.
Phân biệt từ láy và từ ghép
Từ ghép và từ láy thường bị nhầm lẫn với nhau. Ở bảng phân biệt dưới đây, chúng tôi đã đưa ra một số tiêu chí phân biệt và những ví dụ cụ thể để phân biệt hai loại từ này.
Xem thêm: Từ láy là gì lớp 6? Tác dụng, các loại từ láy và cho ví dụ
| Điểm phân biệt | Từ ghép | Từ láy |
| Định nghĩa | Từ ghép thường được tạo thành từ hai tiếng trở lên và chúng đều có nghĩa. | Từ láy là những từ được tạo nên từ hai tiếng, âm đầu hoặc vần của chúng phải giống nhau. |
| Nghĩa của từ tạo thành | Nghĩa của từ tạo thành đều phải có nghĩa.
Ví dụ: “Đất nước” là từ ghép. Cả từ “đất” và “nước” đều có nghĩa, chúng ghép lại với nhau tạo thành từ ghép mang ý nghĩa chỉ một lãnh thổ, quốc gia. |
Từ láy có thể được tạo thành từ 1 từ có nghĩa, hoặc được tạo thành từ 2 từ đều không có nghĩa.
Ví dụ: “Xinh xắn” là từ láy. Từ “xinh” là từ có nghĩa miêu tả vẻ đẹp, còn từ “xắn” thì không có nghĩa. Khi ghép lại chúng ta sẽ có được một từ có nghĩa miêu tả sự xinh đẹp. |
| Nghĩa của từ khi đảo vị trí các tiếng | Khi đổi vị trí các tiếng trong từ ghép thì nó vẫn có nghĩa
Ví dụ: “Ngất ngây” hay “ngây ngất” đều có chung một nghĩa. |
Khi đảo trật tự các tiếng trong từ thì từ ấy không còn nghĩa.
Ví dụ: “Ngơ ngác” có nghĩa nhưng khi ta đổi thành “ngác ngơ” thì không còn ý nghĩa. |
| Thành phần Hán Việt | Nếu trong từ ấy có thành phần Hán Việt thì đây là từ ghép.
Ví dụ: “Tử tế” là từ ghép vì “tử” chính là từ Hán Việt, |
Trong từ láy không có thành phần Hán Việt. |
Trên đây là các thông tin về từ ghép. Hy vọng qua những thông tin này bạn đã hiểu rõ khái niệm tính từ ghép là gì và cách sử dụng từ ghép một cách chính xác.